|
Błonnik pokarmowy
nie poddaje się działaniu enzymów trawiennych, dlatego też
swoją funkcjonalną rolę pełni we wszystkich odcinkach
układu pokarmowego.
Żołądek – błonnik,
wypełniając treścią pokarmową
żołądek i pierwsze odcinki jelita cienkiego, przyczynia
się do zaspokojenia uczucia łaknienia. Niektóre rodzaje
błonnika spowalniają proces opróżniania żołądka,
opóźniając w ten sposób nasilenie wzrostu glikemii
posiłkowej i zmniejszając tempo wydzielania insuliny. Jest to
bardzo istotne dla chorych na cukrzycę, ponieważ dieta bogata w
błonnik pozwala uniknąć gwałtownego spadku glikemii,
który bardzo pobudza apetyt. Oprócz tego, substancje balastowe mają
zdolność buforowania i mogą wpływać na zmianę
kwasowości treści żołądkowej, chroniąc w ten
sposób śluzówkę żołądka.
Jelito
cienkie
- błonnik, w zależności od jego składu i pochodzenia,
powoduje skrócenie bądź wydłużenie czasu pasażu
treści pokarmowej.
Niektóre formy
błonnika pokarmowego są rozpuszczalne w wodzie - w jelicie
cienkim ulegają uwodnieniu i działają jak sita molekularne.
Związki wielkocząsteczkowe mają możność
przechodzenia przez taki układ, a niskocząsteczkowe są
wyłapywane w jego porach, co wpływa na spowolnienie trawienia i
wchłaniania składników pożywienia.
Wiele form
błonnika wiąże kwasy żółciowe. Ta
zdolność wiązania związków organicznych przez
błonnik przyczynia się do zabezpieczenia jelita grubego przed
substancjami rakotwórczymi. Błonnik może też
oddziaływać na wchłanianie leków - spowalnia ten proces oraz
na aktywność enzymów (obniża aktywność amylazy i
trypsyny). Dość istotny jest także wpływ błonnika
na wydzielanie hormonów. Udowodniono, że dieta wysokobłonnikowa i
niskotłuszczowa przyczynia się do obniżenia wydzielania
hormonów jajników, co wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka
zachorowań na raka piersi.
Jelito
grube
- błonnik nie rozłożony w jelicie cienkim przechodzi do
prawej strony jelita grubego i tam stanowi pożywkę dla bakterii,
gdzie prawie wszystkie składniki błonnika (oprócz ligniny)
ulegając fermentacji bakteryjnej tworzą gazy (metan, dwutlenek
węgla i wodór). Powstają tam również kwasy tłuszczowe:
octowy, masłowy i propionowy. Sole tych kwasów są wchłaniane
i dostają się do krążenia wrotnego (krążenie
dotyczące układu pokarmowego), w następstwie czego mogą
oddziaływać na metabolizm wątroby. Produkty fermentacji
błonnika mogą także pokryć 2-7 proc. energetycznego
zapotrzebowania człowieka.
W jelicie grubym
adsorpcja bakterii przez błonnik przyczynia się do
oddziaływania na ich metabolizm, zapobiegając powstawaniu w
jelicie toksycznych metabolitów bakterii.
Ponadto błonnik
absorbuje z żywności i zapobiega przyswajaniu przez organizm
substancji szkodliwych dla zdrowia. Pokarm bogaty w błonnik wzmaga
ruchy perystaltyczne jelit, wpływa na czas (wydłużenie)
pasażu treści pokarmowej przez przewód pokarmowy, zapobiega również
zaparciom.
|
